Thực trạng người lao động ảnh hưởng nặng nề do Covid-19 tại Việt Nam

Dịch bệnh Covid-19 kéo dài từ đầu năm 2020 cho đến nay gây ra những hậu quả và hệ lụy nghiêm trọng về mọi mặt của xã hội. Những mặt ảnh hưởng nghiêm trọng nhất là sức khỏe, giáo dục và kinh tế. Đặc biệt, vấn đề khó khăn trong việc làm và người lao động chịu ảnh hưởng nặng nề bởi Covid-19 đang là vấn đề đáng báo động nhất hiện nay.

1. Tình hình dịch bệnh Covid-19 hiện nay

Tính đến hết ngày 19/8, Việt Nam có tổng số 993 ca nhiễm virus Covid-19, trong đó có 533 ca được điều trị khỏi bệnh và có tới 25 ca tử vong. Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh kéo dài, các địa phương đã nâng cao mức cảnh giác, triển khai các biện pháp ngăn chặn dịch bệnh. Những hành động kiểm tra, rà soát ngay lập tức được thực hiện, đặc biệt là ở những vùng dịch như Đà Nẵng, Quảng Nam, Hải Dương, Hà Nội. 

Tuy dịch bệnh đang dần được kiểm soát ở những khu vực này, Bộ Y tế nhận định tình hình dịch sẽ tiếp tục kéo dài và xuất hiện các chùm ca bệnh và ca bệnh tại cộng đồng. Vì vậy, việc phát hiện sớm và kịp thời cách ly, khoanh vùng, dập dịch, tránh dịch bệnh lây lan ra cộng đồng là hết sức quan trọng. Ngoài ra, các địa phương trong cả nước cần chủ động lên kế hoạch, sẵn sàng phương án ứng phó khi có dịch xảy ra.

Tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn ra khá phức tạp trong thời gian gần đây

Tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn ra khá phức tạp, trong cộng đồng xuất hiện nhiều ca lây nhiễm, đặc biệt là việc áp dụng thực hiện giãn cách xã hội ở nhiều địa phương gây ra những ảnh hưởng rõ rệt. Đại dịch Covid-19 đã gây ra những ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình lao động việc làm tại Việt Nam. 

2. Người lao động ảnh hưởng nặng nề do dịch bệnh Covid-19

Thời gian vừa qua, dịch bệnh quay trở lại với diễn biến căng thẳng, càng làm tăng thêm ảnh hưởng tồi tệ đến các hoạt động của xã hội. Ảnh hưởng đối với người lao động được Tổng cục Thống kê nêu ra rõ ràng trong họp báo về tình hình lao động việc làm 6 tháng đầu năm 2020. Những con số được đưa ra đã cho ta thấy rõ được mức ảnh hưởng nghiêm trọng của Covid-19 đối với lao động Việt Nam. Dưới đây là các nội dung cụ thể và chi tiết hơn. 

Người lao động bị ảnh hưởng tiêu cực bởi dịch bệnh

Trong nửa đầu năm 2020, có tới gần 31 triệu người lao động ở nước ta bị ảnh hưởng tiêu cực bởi dịch bệnh, theo số liệu của Tổng cục thống kê. Những ảnh hưởng mà người lao động phải gánh chịu là bị mất việc làm, phải nghỉ việc luân phiên, làm việc tại nhà, giảm giờ làm và kéo theo đó là giảm thu nhập.

 Trong gần 31 triệu người đó, có hơn 28 triệu người có việc làm, con số người thất nghiệp lên tới gần 1 triệu người, và có hơn 1 triệu người nằm ngoài nhóm lực lượng lao động.

Người lao động “lao đao” trong thời kỳ dịch Covid-19

Lượng người lao động giảm đáng kể

Năm 2020 được ghi nhận là năm lực lượng lao động có mức giảm sâu kỷ lục của Việt Nam. Lượng người lao động từ 15 tuổi trở lên và trong độ tuổi lao động trong 6 tháng đầu năm đều có mức giảm hơn 2 triệu người so với thời điểm cùng kỳ năm ngoái. 

Nhóm lao động nữ là nhóm chịu ảnh hưởng nặng nề

Trong bối cảnh dịch Covid-19 hiện nay, đối với cả lực lượng lao động trong độ tuổi và ngoài độ tuổi, nhóm lao động nữ luôn là nhóm chịu ảnh hưởng nặng nề hơn so với nhóm lao động nam. 

• Nhóm trong độ tuổi lao động: so với quý trước và cùng kỳ năm ngoái, lượng người lao động nữ giảm 4,9% - 5,5%, trong khi lượng lao động nam giảm 3,6% - 3,9%.
• Nhóm ngoài độ tuổi lao động: lực lượng lao động nữ giảm 1,8% và 4,9% lần lượt so với quý trước và cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, lượng lao động nam thậm chí còn tăng 0,8% đến 1,4%.

Thu nhập bình quân giảm

Theo con số thống kê, có tới khoảng 17,6 triệu người bi ảnh hưởng do giảm thu nhập, chiếm tới 57,3% tổng số người bị ảnh hưởng do Covid-19 tại Việt Nam. Thu nhập bình quân tháng của người lao động trong thời điểm này là khoảng 5,2 triệu đồng, giảm đáng kể so với thời điểm trước đó. Trong 5 năm qua, đây cũng là năm đầu tiên ghi nhận thu nhập lao động giảm so với cùng kỳ năm trước.

Tình trạng thất nghiệp

Số người thất nghiệp trong độ tuổi lao động lại tiếp tục là một con số đáng kể, khoảng 1,3 triệu người, tăng khoảng trên dưới 200 nghìn người. Tỉ lệ thiếu việc làm của nhóm trong độ tuổi lao động cũng tăng lên tới 2,58%, trong đó, tình trạng thiếu việc làm ở nông thôn gia tăng đáng kể.

Tình trạng thất nghiệp tăng lên đáng kể trong thời điểm dịch

3. Làm thế nào để khắc phục khủng hoảng

Khủng hoảng kinh tế do đại dịch Covid-19 ảnh hưởng nghiêm trọng đến người lao động Việt Nam. Do vậy, ngoài việc ngăn chặn và đẩy lùi dịch bệnh, các biện pháp giải quyết và khắc phục tình trạng lao động này cần được quan tâm hơn nữa. Tại cuộc họp báo, 5 khuyến nghị liên quan tới tình hình lao động, việc làm tại Việt Nam đã được Tổng cục Thống kê đưa ra như sau:

• Gói hỗ trợ an sinh xã hội 62.000 tỉ đồng cần được đẩy mạnh quá trình thực hiện, chi đúng đối tượng cần hỗ trợ, bảo đảm kịp thời và hiệu quả.
• Gói hỗ trợ đặc thù cần được nghiên cứu và xây dựng cho nhóm lao động yếu thế. Nhóm lao động yếu thế gồm lao động không có trình độ chuyên môn chịu tổn thương, lao động nữ.
• Các chính sách hỗ trợ cơ sở sản xuất kinh doanh và doanh nghiệp cần được đẩy nhanh việc thực hiện một cách hiệu quả. Từ đó, tất cả các ngành có thể phục hồi hoạt động kinh tế, đặc biệt là các ngành đã và đang hứng chịu ảnh hưởng lớn bởi dịch Covid-19.
• Nhà nước cần xây dựng các chính sách khuyến khích người lao động tham gia học tập, nâng cao kỹ năng, trình độ, tay nghề. Trong trạng thái bình thường mới, người lao động có thể đáp ứng nhu cầu của người sử dụng lao động.
• Trong bối cảnh chuyển đổi phương thức sản xuất, người lao động và doanh nghiệp cần nắm bắt nhu cầu lao động của nền kinh tế để đáp ứng yêu cầu mới sau dịch bệnh.

Người lao động và doanh nghiệp cần được hỗ trợ trong giai đoạn khó khăn này

Tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn ra ngày càng phức tạp, tiến triển khó lường, gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng tới các lĩnh vực đời sống – xã hội của nước ta. Đặc biệt, người lao động bị ảnh hưởng nặng nề do Covid-19, như bị mất việc, giảm giờ làm và giảm thu nhập. Trong bối cảnh đó, các biện pháp hỗ trợ người lao động và khắc phục tình trạng khó khăn này được kêu gọi là các biện pháp cấp bách, có ý nghĩa hết sức to lớn.